Poznaliście już czas teraźniejszy, dwa czasy przeszłe, czas przyszły, konstrukcje Futur Proche i Passé Récent. Z pewnością taka znajomość czasów gramatycznych pozwala na swobodne posługiwanie się językiem. Żeby jednak wejść na nieco wyższy poziom językowy i móc tworzyć nieco bardziej zaawansowane zdania w języki francuskim, warto dowiedzieć się nieco więcej o czasie zaprzeszłym i przyszłym uprzednim. Pozwolą one Wam rozumieć bardziej skomplikowane teksty po francusku oraz tworzyć zdania złożone w czasie przeszłym i przyszłym. Co więcej czasy te z pewnością spotkacie jeszcze ucząc się różnych innych zagadnień z gramatyki i choć nie są to często używane czasy, warto je znać, kojarzyć i potrafić użyć.

PLUS-QUE-PARFAIT 

Rozpoczniemy od czasu Plus-que-parfait, czyli czasu zaprzeszłego. Ktokolwiek z Was uczył się języka angielskiego, zapewne szybko rozpozna w nim cechy charakterystyczne czasu Past Perfect. Niewątpliwie można zauważyć wiele podobieństw między tymi czasami. W języku polskim czas zaprzeszły nie istnieje już przeszło kilka wieków, choć w staropolskim zdarzało się mówić „byłem zrobiłem”. Żeby zrozumieć ideę czasu zaprzeszłego najlepiej posłużyć się osią czasu:

Plus que parfait               Passé Composé                 Présent
   Imparfait

Powyższa oś czasu przedstawia trzy wydarzenie, jedno w teraźniejszości, jedno w przeszłości i jedno w tzw. „zaprzeszłości”, oznacza, że to ostatnie wydarzenie miało miejsce jeszcze przed tym, które wydarzyło się w przeszłości. Poniżej na czerwono zaznaczone są czasy, których używamy do wyrażenia poszczególnych czynności: Présent do czynności która ma miejsce obecnie, Passé Composé lub Imparfait do czynności w przeszłości, a Plus-que-parfait do czynności, która miała miejsce przed tą ostatnią.
Dlatego też zazwyczaj używamy czasu Plus-que-parfait w zdaniach złożonych w których jedna z części jest w czasie Passé Composé lub Imparfait a druga w Plus-que-parfait.

Np.

Logiczne jest bowiem, że najpierw „zostawiłem klucze w domu”, a potem dopiero „przypomniałem sobie”, że je tam zostawiłem. Stąd czynność druga wydarzyła się wcześniej niż ta pierwsza, dlatego ta druga jest zaprzeszła.

Jest to zakończone, wydarzenie które miało miejsce w przeszłości przed innym wydarzeniem wyrażonym w czasie przeszłym. A czas który upłynął między tymi dwoma wydarzeniami nie ma tutaj znaczenia.

Podsumowując więc:

Kilka przykładowych zdań pomoże Wam lepiej zrozumieć tę zasadę:

Tak jak już wspomnieliśmy, oprócz powyższego zastosowania, spotkacie czas Plus-que-parfait przy okazji nauki mowy zależnej lub tworzenia okresów warunkowych, jednak więcej o tym przeczytacie w rozdziałach poświęconych poszczególnym tym zagadnieniom.

Uwaga:
Nie używamy czasu Plus-que-parfait w zdaniach współrzędnych, w których kładziemy nacisk na sekwencję kilku czynności, a nie na ich relacje czasowe względem siebie. Np., jak w zdaniu:

Do wyrażania sekwencji czynności następujących jedna po drugiej służy Passé Composé, wówczas gdy Plus-que-parfait dłuży do podreślenia tego, które z wydarzeń miało miejsce wcześniej. Jeżeli macie problem z uchwyceniem tej różnicy, przeanalizujcie dokładnie podane wcześniej zdania przykładowe w Plus-que-parfait z powyższym zdaniem w Passé Composé.

TWORZENIE

Czas Plus-que-parfait jest czasem złożonym (tak jak np. Passé Composé). Jeżeli dobrze utrwaliliście sobie czasu przeszłe  Passé Composé  oraz Imparfait, nie powinniście mieć najmniejszych problemów z używaniem Plus-que-parfit. Składa się on z czasownika posiłkowego être lub avoir odmienionego w czasie przeszłym imparfait oraz z imiesłowu czasu przeszłego odmienionego czasownika:

Przeanalizujcie zatem odmianę czasownika travailler (pracować):

A teraz zwroćcie uwagę na odmianę czasownika przechodzniego aller:

Na koniec jeszcze odmiana czasownika zwrotnego se maquiller:

Wszystkie zasady dotyczące wyboru czasownika posiłkowego (avoir i être), uzgadniania participe passé, tworzenia zdań twierdzących, przeczących i pytających są dokładnie takie same jak w czasie passé composé. Dlatego jeśli macie wątpliwości, zajrzyjcie do rozdziału dotyczącego czasu przeszłego złożonego.