Submitted by admin on Mon, 11/26/2012 - 20:09.
Czas Passé Composé nie jest jedynym czasem przyszłym w języku francuskim. Często potrzebujemy wyrazić czynność, która trwała dłuższy czas lub, która powtarzała się kilkakrotnie. Do opisu takich zdarzeń nie użyjemy czasu przeszłego złożonego, gdyż tak jak mogliście przeczytać w poprzednim rozdziale, Passé Composé służy tylko i wyłącznie do wyrażania czynności jednorazowych, dokonanych. Dlatego też to swobodnego posługiwania się czasem przeszłym w języku francuskim, potrzebny nam jeszcze inny czas Imparfait.
Czas ten po polsku oznacza czas przeszły prosty, gdyż w przeciwieństwie do Passé Composé składa się tylko z jednego elementu i nie posiada czasowników posiłkowych. Mówimy o nim także czas przeszły niedokonany, gdyż opisuje on wydarzenia, których czasu zakończenia nie możemy lub nie potrzebujemy ustalić. Możemy go w pewnym stopniu porównać do angielskiego Past Continous, jednak to tylko orientacyjne porównanie.
ZASTOSOWANIE
Jak zwykle naukę rozpoczniemy od opisu zastosowania czasu. Imparfait jest podobnie jak czas passé composé jednym z najczęściej używanych czasów w języku francuskim. Wyraża on wydarzenia w czasie przeszłym które jeszcze nie zostały zakończone, bez limitów czasowych. Bardzo często jest nazywany czasem teraźniejszym w przeszłości, gdyż ma podobne znaczenie jak czas teraźniejszy, wyrażone w czasie przeszłym. Czas ten służy do opisu sytuacji, tła akcji, cech zewnętrznych i postaci, wyrażenia propozycji, wyrażenia czynności powtarzającej się i wyrażenia jakiegoś stanu. W związku z tym jest stosowany w opowiadaniach o czymś, co robiliśmy danego dnia i jest stosowany zamiennie z czasem le passé composé, z tym, że czas le passé composé opisuje krótkie momenty w życiu, a czas l'imparfait opisuje stan, w jakim się znajdowaliśmy, pogodę, jaka wtedy była, itp.
Zwroćmy uwagę na przykładowe zdania różnych zastosowań tego czasu:
1) czynność w trakcie realizacji. Rozpoczęcie ani zakończenie czynności nie jest sprecyzowane.
Avant, nous habitions à Paris.
(Kiedyś mieszkaliśmy w Paryżu.) |
Pierre buvait un café dans la cuisine.
(Piotr pił kawę w kuchni) |
2) czynność powtarzana się w przeszłości, była czynnością zwyczajową, wykonywaną regularnie
Elles passaient des soirs en lisant des romans policiers.
(Spędzały wieczory na czytaniu kryminałów.) |
Dans ma jeunesse j'allais souvent au cinéma.
(W młodości często chodziłem do kina) |
3) opisy osób, wystroju wnętrz, krajobrazu, okoliczności
La maison que j'ai vue hier était vraiment très belle.
(Dom, który wczoraj widziałam był naprawdę piękny.) |
Elle avait des yeux verts et elle souriait tout le temps.
(Miała zielone oczy i cały czas się uśmiechała.) |
4) opis tła wydarzeń (np. w opowiadaniach)
Ce jour-là, le soleil brillait très fort.
(Tego dnia słońce świeciło bardzo mocno) |
La place était pleine de jeunes gens qui chantaient.
(Plac był pełen młodych ludzi, którzy śpiewali.) |
5) czynność równoczesna w stosunku do tej (wyrażonej w np. passé composé, imparfait itp.)
Il parlait avec lui pendant que Marie mettait la table.
(Rozmawiał z nim podczas gdy Maria w tym czasie nakrywała do stołu) |
Quand je prenais la douche, le téléphone a sonné.
(Kiedy brałem prysznic zadzwonił telefon.) |
Czasu imparfait używać będziemy także tworząc okresy warunkowy, ale więcej o tym w rozdziale poświęconym conditionnels. Jak widać na powyższych zdaniach czas przeszły prosty ma bardzo liczne zastosowania, dlatego warto go przyswoić sobie jak najprędzej, tym bardziej, że tworzenie jego jest banalnie proste :).
TWORZENIE
Wszystkich zmęczonych francuskimi nieregularnymi odmianami czasowników powinien ucieszyć fakt, że w czas przeszły l’imparfait tworzy się regularnie dla wszystkich czasowników, a jego końcówki są bardzo proste.
końcówki czasowników w czasie imparfait |
l. pojedyncza |
l. mnoga |
- AIS |
- IONS |
- AIS |
- IEZ |
- AIT |
- AIENT |
Tematem czasownika, do którego doklejamy końcówki jest temat czasownika odmienionego w czasie teraźniejszym w 1 osobie liczby mnogiej nous (my) zakończonego na –ONS.
Czyli:
Avoir -> nous avons
Aller -> nous allons
Vouloir -> nous voulons
Travailler -> nous travaillons |
Kiedy przypomnieliśmy już sobie formę 1 os. Liczby mnogiej, należy odciąć końcówkę –ONS i zastąpić ją końcówką czasu imparfait odpowiednią dla osoby. Poniżej znajdziecie schemat oraz tablicę z końcówkami.
PARLONS -> PARL-ONS -> PARLAIS |
OSOBA |
KOŃCÓWKA |
Parlerà parl- |
je |
ais |
parlais |
tu |
ais |
parlais |
il |
ait |
parlait |
nous |
ions |
parlions |
vous |
iez |
parliez |
ils |
aient |
parlaient |
Proste! Spójrzcie na kilka przykładowych zdań:
Elle se promenait dans Paris.
(Ona spacerowała po Paryżu.) |
Le matin il buvait son café au lait.
(Rano wypijał kawę z mlekiem) |
Je marchais toute la journée.
(Szedłem cały dzień) |
Jedynym czasownikiem, którego trzeba się nauczyć na pamięć, jest jak zwykle être. Poniżej znajdziecie odmiane czasownika „być”, która jest nieregularna, ale bardzo prosta.
je |
étais |
tu |
étais |
il |
était |
elle |
était |
nous |
étions |
vous |
étiez |
ils |
étaient |
elles |
étaient |
PRZECZENIE
Tworzenie zdań przeczących w czasie imparfait jest równie proste jak w czasie teraźniejszym. Zdanie przeczące tworzymy jak w czasie présent: do czasownika dodajemy konstrukcję "ne...pas". Słówko "ne" znajduje się przed czasownikiem, a słówko "pas" za nim.
Je/tu/il/nous… + ne + odmieniony czasownik + pas/plus/jamais/ etc |
Oto kilka przykładów:
Je ne voulais plus aller au théâtre.
(Już nie miałem ochoty iść do teatru.) |
Nous ne prenions pas la responsabilité pour tout le groupe.
(Nie braliśmy odpowiedzialności za całą grupę.) |
Elle ne voulait jamais dire « Pardon ».
(Nigdy nie chciała powiedzieć „Przepraszam”.) |
PYTANIA
Zdanie pytające w czasie l'imparfait tworzymy jak w czasie présent: poprzez inwersję. Czasownik znajduje się przed osobą, słowa - którymi pytamy - przez czasownikiem lub na końcu zdania, a reszta części zdania za osobą.
odmieniony czasownik+ je/tu/elle… +… |
Kilka przykładowych pytań:
Faisait-il du soleil ce matin?
( Czy tego poranka świeciło słońce?) |
Mangeais-tu des sala des quand tu était jeune?
(Czy jadłaś sałatki, kiedy byłaś młoda?) |